Japonlar tarafından gündeme getirilen Toplum 5.0 ve üretimdeki dijitalleşmeyi ele aldığımızda biri diğerini tamamlayan ve ayrılmaz bir bütün olan robotlaşma,dijitalleşme ve uzaktan erişim konusu bütün dünyada yaygınlaşarak, üretimde yerini almaktadır.
Toplum 5.0’ın gündeme gelmesinin sebebi, yaşlanan nüfus, kalifiye personel bulma sıkıntıları ve sağlık sektöründeki tıkanıklıkları aşmak gibi konular ön planda gelmekteydi.
Daha 1980’li yıllarda izlediğimiz ve Amerika Birleşik Devletlerinin, pek çok konuda kendilerine eleştiri getirdiği bir film beni çok etkilemişti. Bu eser, “If Japanees Can, Why Can’t We?” Japonlar Yapabildiyse Biz Neden Yapamayalım? şeklinde tercüme edilen bir filmdi. Bu filmde robotlaşma, eski makinaların sıfır makinalar ile değiştirilip yenilenmesinden ziyade, geliştirilerek daha hızlı ve verimli hale getirilmesi, Japon tekniği denilen, grup halinde fikir geliştirme ve iyileştirme gibi yöntemlerin kalite ve verim geliştirmekte nasıl işe yaradığı, buna karşılık ABD ekonomisinin bu fırsatları adeta kaçırdığı çok güzel ve çarpıcı şekilde işleniyordu.
Bugün dahi ABD’nin robotlaşmada Japonya ve Almanya’nın çok gerisinde kaldığı, buna karşılık ilk üç sırayı paylaşan, Kore, Japonya ve Almanya’dan sonra ancak 7. Sırada geldiği düşünülürse öz eleştirinin dahi tek başına pek fayda etmediği görülebilir.
Bizim gibi halen kalkınmakta olan ve nüfusu dışında bir türlü ilk 20’ye giremeyen ülkelere elbette teknoloji hatta teknolojik ürünler satmak isteyen pek çok kalkınmış ülke vardır. Bizim önce, tablet ve telefonla vakit geçirerek teknolojiyi yakalamış olmadığımızı bilmemiz, ilk okuldan başlayarak, eğitime önem vermemiz şarttır.
Bir işletmenin öncelikle organizasyonunu, bilgi işlem alt yapısını ve bilgi işleyerek, bundan en iyi şekilde yararlanma kapasitesini geliştirmeden ne endüstri 4.0’dan ne de toplum 5.0 gelişiminden yararlanması olanaksızdır.
Kuruluşunda doğru ve işe yarar bir ERP sistemini kuramamış kurumlar nasıl robotlaşacak, nasıl dijital haberleşme ve toplum 5.0 diye tabir ettiğimiz “adeta insanlarla robotların bir arada ve koordinasyon halinde çalışabilmesinden” yararlanacak?
Toplum 5.0 teknolojisine ayak uydurabilmek için ;
- Doğru ve Çalışan Bir Organizasyonunuz Olmalı:
Hiç olmayan veya deforme olmuş, eskide kalmış bir örgüt yapısı, yenilenip, geliştirilmeyen görevler ve bunların tanımları işletmelere ayak bağı olurlar.
- ERP Sisteminiz Olmalı:
ERP, ”Kurumsal Kaynak Planlama” yada “Bilgi Akış Sistemi” olarak adlandırılan bir alt yapıyı ifade eder. ERP sistemleri özetle, satınalmadan üretime ve/veya depolamaya, üretim ve depolamadan satışa, satıştan mali konulara ve tabii diğer destek işletme fonksiyonlarına entegre edilmiş bir bilgileşme sistemidir. Bu sistemler de ilk maddede bahsettiğimiz doğru ve çalışan bir organizasyon ile entegre edilirse doğru sonuçlar verir.
ERP Alt yapınızın mutlaka uzaktan erişime,
akılcı ve kolay anlaşılır bir raporlama sistemine sahip olması şarttır:
Uzaktan erişilemeyen veya yeterince erişilemeyen ERP sistemleri ne seyahatte olan yöneticilerin, ne seyahatte veya müşteri önünde olan satış ekibi gücünün, kısaca kimsenin işine yaramaz.
- ERP Sisteminin mutlaka akıl yürütebilen “Akıllı Program” alt yapıları ile desteklenmesi, böylece rutin işlerin ve raporların daha hızlı, doğru ve anlaşılabilir olarak çıkması gerekli:
Günümüzde yapay zekâ denilen ve insanların önceki deneyimlerini büyük ölçüde programlayabilen, böylece gözden kaçabilecek hataları dahi büyük veri yığınlarından çıkararak, analiz edebilen sistemler yaygınlaşmaktadır. Günümüzde, iyi ve verimli ERP Sistemleri bu tür Yapay Zekâ ürünlerinden yararlanmaktadır.
Yapay zekâdan yeterince yararlanamayan işletmeler de ne Endüstri 4.0, ne de Toplum 5.0 sisteminden tam anlamıyla yararlanamaz. ABD’nin bile Dünya’nın bir numaralı ekonomisiyken yeterince robotlaşamadığı bir gerçek olarak önümüzde dururken, bizlerin başarılı olmak için, yukarıda saydığım bu dört maddeyi dikkatle ve adım adım hayata geçirmemiz şarttır.
Bunları yapmadığımız takdirde işletmemiz hem bilgi çöplüğüne hem de robotlar mezarlığına dönebilir.
Hepsinin önüne geçen en önemli konu ise, tüm bu sistemleri kullanmak isteyecek olan insan gücü dikkate alınmalıdır.
- Bu dört maddenin farkında olan ve bunları işletmesinde isteyen yöneticiler olmalıdır.
- Bu dört maddeyi uygulamak isteyen, kalite ve verimini artırmak isteyen yöneticiler ve diğer işletme personeli olmalıdır.
- Organizasyon, ERP sistemi, yapay zekâ varsa, uzaktan dijital erişim, Endüstri 4.0 ve Toplum 5.0 da KALİFİYE İŞ GÜCÜ GEREKTİRİR.
Kalifiye iş gücü yetersiz ise kağnı arabasının hızı ve trafik bilgisi ile son model jet kullandırmak istiyor durumuna düşebiliriz.
- İşletmeler olarak eğitime, yeniliğe ve yenilenmeye özen göstermezsek hüsrana uğrar ve sadece şikâyet eder, dururuz.
Eğitimi yetersiz işletmeler ve ülkeler sadece teknoloji çöplüğü olabilirler.
Bugün robotlaşma ve elektronik uzaktan erişimde Japonya’yı bile geride bırakan Güney Kore de, hızla gelişen Hindistan da gerek eğitim alt yapıları gerek eğitime verdikleri önem ile dünyada ön plana çıkmaktadırlar.
Dört maddeyi sırasıyla atan ve insan gücünü, doğru seçerek, sürekli eğiten işletmeler tüm bu endüstriyel yenilikleri başarıyla hayata geçirebilirler.
– A.Levent Öner
